Jak przechowywać i dbać o gitarę zimą?
Zima to czas, który stawia przed gitarzystami szczególne wyzwania. Już od pierwszych chłodnych dni w powietrzu zaczynają pojawiać się problemy, które mogą negatywnie wpłynąć na nasz instrument. Dlatego też przechowywanie gitary zimą to temat, na którym szczególnie się skupiam w mojej pracowni lutniczej mieszczącej się na poznańskich Winogradach. Od 2025 roku, prowadząc jednoosobową działalność, spotykam się z różnorodnymi przypadkami i problemami gitarzystów, którzy nie zawsze wiedzą, jak bezpiecznie zadbać o swoje instrumenty w okresie zimowym. Chciałbym podzielić się sprawdzonymi metodami, dzięki którym można ochronić gitarę przed mrozem, wilgocią i suchym powietrzem oraz zapewnić jej długą żywotność.
Dlaczego zimą warto szczególnie dbać o gitarę?
Drewno, z którego wykonana jest gitara, jest materiałem żywym, reagującym na temperaturę i wilgotność otoczenia. W zimie, gdy często dochodzi do gwałtownych zmian tych parametrów, instrument jest szczególnie narażony na uszkodzenia. Niska temperatura powoduje skurcze drewna, a suche powietrze z ogrzewanych pomieszczeń prowadzi do jego przesuszenia, co może skutkować pęknięciami lub deformacjami korpusu i gryfu. Osobiście podczas pracy w Pracowni zauważam, że wiele zagrożeń wynika z braku wiedzy o tym, jak prawidłowo przechowywać i pielęgnować gitarę zimą, co prowadzi do poważnych uszkodzeń, których można łatwo uniknąć.
Jak zapewnić optymalne warunki dla gitary?
Z mojego doświadczenia wynika, że najważniejsze jest utrzymanie stabilnej temperatury i odpowiedniej wilgotności w miejscu, gdzie gitara jest przechowywana. W Poznaniu, zwłaszcza na Winogradach, gdzie mieszka wielu muzyków, często doradzam, aby instrument nie był wystawiony na działanie bezpośredniego ciepła – takich jak kaloryfery czy kominki – ani na mroźne przeciągi.
Optymalna temperatura dla gitary to około 18-22°C, zaś wilgotność względna powinna wynosić od 45 do 55 procent. Warto wyposażyć się w higrometr – nawet niedrogi model pozwoli kontrolować warunki w pomieszczeniu. Dodatkowo, w sezonie grzewczym warto używać nawilżaczy powietrza, aby zapobiec przesuszeniu drewna. W mojej pracowni zawsze kładę nacisk na przygotowanie miejsca odpowiedniego do przechowywania gitar, ponieważ nawet najlepsza konserwacja nie uchroni instrumentu, jeśli warunki przechowywania będą złe.
Przygotowanie gitary do zimowego przechowywania
Przed nadejściem zimy kluczowe jest, aby dokładnie obejrzeć instrument i zadbać o jego podstawową pielęgnację. Odszukuję w sprzęcie wszelkie pęknięcia, nadmierne zużycie lakieru czy luźne części mechaniczne, które zimą mogłyby się pogorszyć.
- Regulacja gryfu – zmiany temperatur powodują rozciąganie lub kurczenie się drewna, dlatego w Pracowni często dokonuję korekt gryfu, dopasowując naprężenie strun do aktualnych warunków atmosferycznych.
- Wymiana strun – przed zimą sugeruję wymianę strun na nowe, co ułatwia zachowanie stabilności brzmienia oraz eliminuje ryzyko korozji, która jest szczególnie widoczna w wilgotnym lub bardzo suchym środowisku.
- Konserwacja podstrunnicy – stosuję specjalistyczne oleje i preparaty nawilżające, które pomagają zachować elastyczność i chronią drewno przed przesuszeniem.
- Czyszczenie – usuwam zabrudzenia, kurz i pot, które mogą przyspieszać zużycie elementów mechanicznych i powierzchni gitary.
Futerał jako najlepsze zabezpieczenie zimą
Moim zdaniem najlepszym sposobem na przechowywanie gitary zimą jest umieszczenie jej w solidnym twardym futerale. Pozwala to zabezpieczyć instrument nie tylko przed uszkodzeniami mechanicznymi, ale także przed gwałtownymi zmianami wilgotności i temperatury. W futerale polecam umieścić specjalne nawilżacze, które stopniowo uwalniają wilgoć, chroniąc drewno przed przesuszeniem.
Regularne monitorowanie stanu urządzeń nawilżających oraz utrzymywanie higrometrycznych warunków sprzyja zachowaniu gitary w nienaruszonym stanie przez całą zimę. Z doświadczenia wiem, że muzycy, którzy zaniedbują to, często wracają do mnie z gitarami wymagającymi poważnych napraw po okresie zimowym.
Transportowanie gitary w sezonie zimowym
Transport gitary zimą też wymaga ostrożności. Zawsze zalecam przewożenie jej w futerale i unikanie pozostawiania instrumentu w samochodzie na mrozie – to może spowodować szybkie ochłodzenie drewna i negatywnie wpłynąć na jego strukturę.
Po wniesieniu gitary z zimna do ciepłego pomieszczenia warto pozostawić ją zamkniętą w futerale przez co najmniej godzinę, dzięki czemu stopniowo dostosuje się do nowej temperatury, a wilgoć nie skondensuje się na jej powierzchni.
Regularna pielęgnacja przez zimę
Nie zapominam również, że regularne używanie instrumentu zimą to część dbania o gitarę. Nawet krótkie sesje gry pomagają utrzymać drewno w dobrej kondycji. Po graniu zawsze warto przetrzeć gitarę miękką, suchą ściereczką, aby usunąć pot i zabrudzenia. W razie potrzeby, w Pracowni oferuję szybkie przeglądy i konserwacje, które pozwalają utrzymać gitarę w idealnym stanie przez cały kalendarzowy rok.
Podsumowanie – praktyczne wskazówki
- Unikaj nagłych zmian temperatury i miejsc przy źródłach ciepła oraz chłodu.
- Utrzymuj wilgotność na poziomie 45-55% i kontroluj ją higrometrem.
- Przechowuj gitarę w twardym futerale z nawilżaczem.
- Przed zimą przeprowadź kompleksową konserwację i regulację instrumentu.
- Dbaj o regularną pielęgnację i czyść gitarę po każdej sesji gry.
- Podczas transportu chroń instrument przed mrozem i zapewnij mu stopniową aklimatyzację.
Jako lutnik z Pracowni Instrumentów w Poznaniu, Winogrady, z doświadczeniem od 2025 roku, zawsze chętnie służę pomocą w doborze odpowiednich metod konserwacji i ochrony gitar. Jeśli masz pytania dotyczące przechowywania gitary zimą lub potrzebujesz profesjonalnej porady, zapraszam do kontaktu lub wizyty w mojej pracowni.